Iroko

a
Άλλες Ονομασίες

Odum(Γκάνα και Ακτή Ελεφαντοστού), Mvule(Ανατολική Αφρική), Kampala(Ζαΐρ), Bang(Καμερούν), Morelia(Αγκόλα) και Tule ή Inutile(Μοζαμβίκη)

Προέλευση – Διασπορά

Το C. Excelsa έχει μεγάλη διασπορά στη τροπική Αφρική, από τη Σιέρα Λεόνε στα δυτικά μέχρι τη Τανζανία στα ανατολικά. Το C. Regia περιορίζεται στη Δυτική Αφρική, από τη Σενεγάλη μέχρι τη Γκάνα. Δεν υπάρχουν και μεγάλες διαφορές στη ξυλεία των δύο ειδών.

Το Δέντρο

Το C. Excelsa είναι μεγάλου μεγέθους και φθάνει σε περισσότερο από 45 μέτρα ύψος με διάμετρο μέχρι 2,7 μέτρα. Ο κορμός είναι συνήθως κυλινδρικός χωρίς εξογκώματα. Φυτρώνει σε τροπικά και μικτά φυλλοβόλα δάση.

Η Ξυλεία

Μόλις κοπεί, το εγκάρδιο του ξύλου έχει ένα διακριτικό κίτρινο χρώμα που γρήγορα μετατρέπεται σε χρυσοκαφετί όταν εκτεθεί στο φως. Ο σομφός είναι στενός, περίπου 5 μέχρι 7,5 εκατοστά του μέτρου, και διαφέρει αρκετά από το εγκάρδιο. Τα ‘νερά’ του είναι αλληλοσυνδεόμενα και έχει τραχύ αλλά ομαλή υφή, και αποξηραμένο ζυγίζει περίπου 660 kg/m3. Στις κοιλότητες του κορμού υπάρχουν σκληρά αποθέματα ανθρακικού ασβεστίου, γνωστά ως ‘πέτρες’, πιθανόν εξ αιτίας κάποιας κάκωσης που υπέστη. Συνήθως δεν είναι ορατά μέχρι το πριόνισμα, αν και το ξύλο γύρω τους είναι πιο σκούρο που δίνει μια ένδειξη για τη παρουσία τους.

Αποξήρανση

Η ξυλεία αποξηραίνεται καλά και σχετικά γρήγορα με ελάχιστη στρέβλωση ή σχίσιμο.

Αντοχή

Το Iroko έχει εξαιρετικές μηχανικές ιδιότητες που συγκρίνονται καλά με τη ξυλεία τικ (teak) αν και είναι πιο αδύναμο στη κάμψη και συμπίεση κατά το μήκος των ‘νερών’.

Ανθεκτικότητα

Πολύ ανθεκτικό.

Επεξεργασιμότητα

Το Iroko δουλεύεται σχετικά καλά με όλα τα εργαλεία αλλά η παρουσία των αποθεμάτων ασβεστίου μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα. Όταν ο τεμαχισμός είναι του τύπου ‘quartersawn’, τότε το ξύλο σφηνώνεται, εξ αιτίας ότι τα ‘νερά’ είναι αλληλοσυνδεόμενα, και συνήθως είναι αναγκαίο να μειωθεί η γωνία κοπής στις 15 μοίρες για μια πιο ομαλή επιφάνεια. Έχει καλό φινίρισμα. Δέχεται καρφιά και βίδες καλά και συγκολλιέται ικανοποιητικά.

Χρήσεις

Αυτή η ξυλεία είναι σημαντική για την οικονομία της Ανατολικής και Δυτικής Αφρικής. Χρησιμοποιείται στη ναυπηγική βιομηχανία, δάπεδα, εσωτερική και εξωτερική ξυλουργική, πλαίσια για πόρτες και παράθυρα, κατώφλια και τραβέρσες, πυρίμαχες πόρτες, πάγκους για εργαστήρια, έπιπλα, γλυπτά, και αντικείμενα για λιμενικές και ναυπηγικές χρήσεις και παράγει καλούς καπλαμάδες.